Giao dịch trên sàn chứng khoán nhiều lúc diễn ra theo tâm lý, khi thị trường lên thì hầu hết các cổ phiếu đều lên giá, còn khi thị trường xuống, mọi thứ lại đi xuống. Một phần nguyên nhân là trong khi các NĐT đơn vị, NĐT chuyên nghiệp coi báo cáo thường niên (BCTN) của DN là cẩm nang để đầu tư thì rất nhiều NĐT cá nhân không dành thời gian nghiên cứu báo cáo này tới một lần. Việc định giá cổ phiếu đặt quyết định mua bán chủ yếu là theo phong trào và cảm giác cá nhân.
1 NĐT ở sàn chứng khoán Bảo Việt (TP. HCM) gọi cho chuyên mục Đối thoại DN của ĐTCK để nhờ hỏi CTCP Dầu thực vật Tường An (TAC) lãi tháng 5 bao nhiêu. Hỏi bởi vì sao anh mua cổ phiếu TAC, anh bảo bởi vì thấy nhà ĐTNN mua nhiều mã này (tiêu chí đầu tư thường dùng của NĐT nhỏ).
Kỳ vọng là giá dầu lửa tăng kéo theo giá dầu nguyên liệu đầu vào TAC tăng, vì TAC được hưởng lợi nhờ một lượng hàng tồn kho giá rẻ đã nhập về. Đấy là câu chuyện của những ngày cuối tháng 6. Nếu không bán cổ phiếu TAC thì NĐT này đã vết danh nghĩa trên 10% tính đến hôm nay.
Vấn đề ở đây là nếu đọc BCTN của TAC, NĐT sẽ biết TAC nhập khẩu vật liệu chủ chốt qua company mẹ, chứ không nhập trực tiếp từ nước ngoài.
Có nghĩa là, khi giá dầu vật liệu tăng thì chưa chắc TAC đã hưởng lợi tổng thể, nhưng có thể lợi nhuận sẽ thuộc về Công ty mẹ – trung gian nhập khẩu dầu chất liệu.
vì thế, kỳ vọng về hưởng lợi chất liệu giá rẻ của TAC nên ở mức vừa phải, chứ không phải là tính trực tiếp theo giá dầu.
1 ví dụ khác, rất nhiều NĐT đua nhau mua cổ phiếu của 1 doanh nghiệp thép có thị giá thấp sau lúc so sánh với HPG – cổ phiếu to thuộc lĩnh vực thép. Lập luận của họ dễ chơi là HPG lời thế thì mấy Công ty với ngành khác chắc cũng phải lời.
nhưng câu chuyện không hẳn là chính vì như vậy, bởi vì đặc trưng gia công của các DN không giống nhau. HPG gia công từ phôi đến cán thép, tỷ suất lợi nhuận cao, còn rất nhiều Công ty chỉ có cán thép hay chỉ có sản xuất phôi nên khá rủi. Mọi điều đặc điểm của DN này đều được biểu hiện trong BCTN.
Phóng viên ĐCTK đã làm cuộc khảo sát bỏ túi với một số NĐT cá nhân quen biết. Kết quả là rất hiếm NĐT cá nhân đọc BCTN của những DN nhưng họ đang nắm giữ cổ phiếu hay đang nhắm tới mua vào.
Mức độ theo dõi đề tài của NĐT cá nhân thường chỉ là báo cáo tài chính hàng quý. Nội dung được dùng phổ biến, cập nhật nhanh nhất cho các quyết định đầu tư là nội dung trên báo chí, tin đồn từ nội bộ DN, từ CTCK và từ các you đầu tư cùng hội cùng thuyền.
Thế cho nên mới có chuyện rất nhiều NĐT nghe tin đồn DN A lợi nhuận cao lắm nhanh nhảu mua vào cổ phiếu, nhưng mà đợi mãi chẳng thấy DN lên tiếng lợi nhuận. Đến khi lợi nhuận được công bố thấy thấp quá, bế tắc bán cổ phiếu ra. Quý sau, DN công bố lợi nhuận “khủng”, NĐT nhanh nhảu mua vào cùng giá cao hơn.
BCTN có tiêu chuẩn sẽ cung ứng thông tin đủ để NĐT ước đoán DN có kĩ năng ngừng kế hoạch lợi nhuận hay không, lợi nhuận được ghi nhận vào thời gian nào, có rủi ro gì, tiềm năng của DN trong lâu hạn ra sao…
Chẳng hạn, với DN đầu tư bất động sản thì thông qua BCTN NĐT có thể biết lợi nhuận được hạch toán từ dự án nào, dự án đã bán hay chưa, bán hết rồi thì ban chỉ đạo định ghi nhận bao nhiêu doanh số và lợi nhuận trong năm.
Khác với DN sản xuất, bán hàng tới đâu ghi doanh thu và lợi nhuận đến đó, doanh nghiệp bất động sản có thể phân bổ doanh số và lợi nhuận từ bán nhà, đất theo kế hoạch.
Có DN không hạch toán lợi nhuận vào tháng đầu năm, nhưng hạch toán vào cuối năm hoặc đặt dành tới năm sau. Các DN xuất khẩu thủy sản ghi nhận doanh thu theo mùa vụ, chủ yếu là vào 2 quý cuối năm…
bởi không nắm vững thông tin về cổ phiếu đầu tư, cho nên NĐT nhỏ lẻ thường không tính toán được vùng giá hợp lý để đầu tư cũng như là đặt chốt lời.
Việc mua bán chủ đạo theo phong trào và phỏng đoán, dẫn tới mua hớ, bán hớ thường xuyên. Trong lần thị trường điều chỉnh thông qua, nhiều NĐT hành động theo cảm xúc: có lời không kịp chốt, cắt lỗ chấm dứt thì cổ phiếu lại tăng giá.
BCTN của DN niêm yết không phải là dữ liệu quá chuyên sâu về tài chính nhưng mà NĐT cá nhân không thể đọc hiểu, tự phân tích, nhưng mà phải đợi các CTCK đọc và diễn giải giúp.
Nếu chưa bao giờ đọc BCTN, NĐT hãy dành thời gian nghiên cứu khoảng 5 BCTN của DN, sau như thế đối chiếu với bài phân tích cổ phiếu DN đó của CTCK, NĐT sẽ học được cách phân tích nội dung và số liệu. Việc này cũng giúp NĐT phân tích đúng những nội dung được lên tiếng hàng tháng, hàng quý và những thông tin bất thường.
Có nhiều nội dung trong BCTN giúp NĐT xác định tiềm năng cổ phiếu nhưng mà mình đầu tư. Vì vậy, hãy là NĐT lanh lợi bằng cách đọc BTCN, nhất là những báo cáo đạt giải trong Cuộc đánh giá BCTN 2008 do được Sở GDCK TP. HCM và Báo ĐTCK thẩm định. Đừng mạo hiểm đầu tư khi đánh mất thông tin trong các BCTN.
Theo ĐTCK
Comments
comments
